Hoofdpijnklachten komen regelmatig voor bij wielrenners en triatleten. De klachten zijn meestal na het fietsen aanwezig, maar kunnen in sommige gevallen ook tijdens fietsen aanwezig zijn. Er zijn veel verschillende soorten hoofdpijn. In het nu volgende zullen we de meest voorkomende noemen.
Inspanningshoofdpijn
Symptomen: Het betreft een hoofdpijn die tijdens of enkele uren na het sporten optreedt. De klachten verdwijnen meestal binnen 24 uur. De hoofdpijn beperkt zich meestal niet tot 1 zijde van het hoofd en is bonzend van aard. Er zijn geen andere verschijnselen zoals lichtflitsen, braken, etc.
Betrokken structuur: De oorzaken van Inspanningshoofdpijn zijn nooit helemaal ontrafeld. Een van de meest gangbare theorieën is dat er mogelijk sprake is van een de drukverhogingen die in de buikholte en de borstkasholte, door de snellere en diepere ademhaling tijdens inspanning. Deze zou via het hart ook een hogere druk in de hersenvaten veroorzaakt, welk de hoofdpijn zou veroorzaken.
Oorzaken en oplossingen: Daar de oorzaken van Inspanningshoofdpijn niet geheel duidelijk zijn is het zaak ook andere factoren na te gaan. Zo kunnen een vochttekort, te weinig eten of te diep gegaan (door een slechte conditie) een oorzaak zijn van hoofdpijn. Ook kan er hoofdpijn ontstaan door een ongunstig ingestelde fietspositie, welk tot overbelasting van de nekspieren leidt. Een bike fit is dan een logische vervolgstap. Indien aanpassing al deze factoren niets uithaalt, is het raadzaam een sportarts te consulteren. Medicatie en of verder onderzoek kunnen dan geïndiceerd zijn.
Spanningshoofdpijn (Tension Type Headache, TTH)
Symptomen: Lichte tot matige (zeurende) pijn die dof van aard is en aan weerszijden van het hoofd bevind. Tevens is er vaak sprake van stijve en pijnlijke nek/schouderspieren een pij die uitstraalt naar het hoofd
Soms is er sprake van lichte misselijkheid, of overgevoeligheid voor licht of geluid. Hierdoor worden de klachten wel eens met migraine verwisseld. Tension Type Headache wordt niet erger tijdens inspanning.
Betrokken structuur:
De oorzaak van de klachten kunnen gezocht worden in een myofasciale spanning, welke tot een myofasciale irradiatie leiden. (uitstralende pijn vanuit een of meerdere spieren). Elke spiergroep kent zijn eigen specifieke uitstralingsgebieden. Hierdoor kan men goed onderscheiden worden welke spiergroepen betrokken zijn bij de klachten.
Oorzaken en oplossingen: Ten aanzien zal het eerst gekeken moeten worden naar de fietspositie indien de klachten in het algemeen dagelijkse leven niet aanwezig zijn. (ADL) Zittende werkzaamheden (computer/bureauwerkzaamheden) en stress kunnen eveneens risciofactoren zijn. Daarnaast kan ook de lichaamsbouw een rol spelen. Een versterkte bolling van de borstwervelkolom (kyfose) die actief niet voldoende afgevlakt kan worden, leidt met name tijdens fietsen tot het versterkt actief moeten strekken van de halswervelkolom. Dit kan musculaire overbelasting in de hand werken. Trainen van de strekking van de borstwervelkolom en rekken van nek/schouderspieren kunnen voor verlichting zorgen.
Verder kan gerichte fysiotherapeutische behandeling een uitkomst bieden.
Migraine
Symptomen:
Migraine wordt gekenmerkt door een aanvalsgewijze sterke bonzende/kloppende hoofdpijn aan 1 zijde van het hoofd. Overgevoeligheid van licht en geluid en/of braken kunnen eveneens ontstaan. Migraine kan tussen 4 uur en 3 dagen duren. Vaak wordt een migraine aanval voorafgegaan door zgn "visuele aura's". Deze betreffen lichtflitsen, vlekken of sterretjes, of het wegvallen van een deel van het gezichtsveld. Overigens hoeven niet al deze symptomen altijd migraine aanwezig te zijn. Er zjn veel verschillende verschijningsvormen van migraine.
Betrokken structuur
Migraine is een hersenziekte, waarbij een ontregeling van de hersenstam er voor zorgt dat iemand een migraineaanval krijgt. De hoofdpijn ontstaat door prikkeling van bloedvaten en zenuwen in de hersenvliezen. Wat deze ontregeling veroorzaakt, is nog steeds niet helemaal ontrafeld. Migraine kan erfelijk zijn bepaald. Hierdoor kunnen normale prikkels sneller voor een ontregeling van de hersenstam zorgen, waardoor men herhaaldelijk migraine kan krijgen.
Oorzaken en oplossingen
Migraine kent vaak een trigger. Stress en verhoogde spierspanning, hormonale schommelingen tijdens de menstruatie, extreme vermoeidheid, bepaalde voedingsproducten, of veranderingen in de atmosfeer zoals bijvoorbeeld de luchtdruk, kunnen een trigger zijn indien je er gevoelig voor bent. Maar bijvoorbeeld ook flikkerend licht. Dan kan de zon die tussen de bomen schijnt tijdens fietsen (bv bij laagstaande zon of bij fietsen in het bos) een trigger zijn. Vocht tekort of drankjes waar cafeïne in zit kunnen eveneens een trigger vormen. Daar hoge spierspanning een trigger is, zijn de mogelijke oplossing die genoemd werden bij Tension Type Headache ook hier van toepassing. Voel je een aanval aankomen, is vaak alleen het nemen een je medicatie een optie. Medicatie betreft meestal Triptanen, NSAID's. Consulteer voor medicatie jou behandeld arts.
Secundaire hoofdpijn
In zeldzame gevallen kan hoofdpijn tijdens en na inspanning duiden op ernstig problematiek. Hierbij moeten we denken aan een tumor of een vaatafwijking. Ook kan er sprake zijn van een hartaandoening. Indien er regelmatig sprake is van hoofdpijn tijdens of na het sporten, dan is het raadzaam contact op te nemen met een huisarts of sportarts. Vooral bij sporters bij wie de hoofdpijn zich voor het eerst voordoet op latere leeftijd (40+), niet binnen 24 uur verdwijnt en die andere symptomen laten zien die duiden op mogelijke probleem binnen het zenuwstelsel, zoals slecht zien, dubbel zien, niet goed horen, reuk- en smaakverlies, en/of krachtsverlies, is het raadzaam een arts te consulteren.
